อพาร์ทเม้นท์ (Apartment) คือ ตึกหรืออาคารที่พักอาศัยที่เจ้าของอพาร์ทเม้นท์เป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์ทั้งอาคาร ส่วนผู้อาศัยมีสิทธิ์เพียงแค่เช่าพักเท่านั้น โดยผู้เช่าอาศัยต้องปฏิบัติตามกฏระเบียบที่อพาร์ทเม้นท์กำหนดไว้โดยจะเปิดให้เช่าบริการเป็นรายเดือน
หอพัก (dormitory) คือ สถานที่หรือที่พักอาศัยให้เช่าที่มีนักศึกษาที่มีอายุไม่เกิน 25 ปี และไม่สูงกว่าระดับปริญญาตรีเข้าพัก มีการแบ่งแยกชายหญิง ส่วนถ้าเป็นหอพักนอก ผู้พักส่วนใหญ่เป็นคนทำงานแล้ว อาจไม่ต้องจดทะเบียนแยกหญิงชายก็ได้
ความแตกต่างระหว่าง อพาร์ทเม้นท์ และ หอพัก
อพาร์ทเม้นท์และหอพักแม้จะเป็นสถานที่พักอาศัยให้เช่า แต่มีความแตกต่างกันในหลายด้านดังนี้
ขนาดและพื้นที่ใช้สอย
- อพาร์ทเม้นท์มักมีพื้นที่ใช้สอยที่มากกว่า เช่น ห้องนอนที่แยกจากห้องนั่งเล่นและห้องครัว รวมถึงมีพื้นที่ส่วนกลางที่ใช้ร่วมกัน ซึ่งทำให้อพาร์ทเม้นท์มีบรรยากาศเหมือนบ้านมากขึ้น
- หอพักมักจะมีพื้นที่ใช้สอยที่น้อยกว่า เช่น ห้องนอนรวม และพื้นที่ส่วนกลางที่ใช้ร่วมกัน เช่น ห้องน้ำ ห้องรับแขก เป็นต้น
ค่าใช้จ่าย
- ค่าเช่าของอพาร์ทเม้นท์มักจะมีราคาสูงกว่า เนื่องจากมีความสะดวกสบายและความเป็นส่วนตัวที่มากกว่า รวมถึงอาจมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม เช่น ค่าน้ำ ค่าไฟ และค่าอินเทอร์เน็ตที่แยกจ่ายต่างหาก
- หอพักมักจะมีค่าเช่าที่ถูกกว่า และอาจรวมค่าใช้จ่ายทั้งหมดไว้ในค่าเช่า เช่น ค่าน้ำ ค่าไฟ และค่าอินเทอร์เน็ต
ความเหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย
- หอพักมักจะเหมาะสำหรับนักเรียนหรือนักศึกษาที่ต้องการอยู่ใกล้สถานศึกษาและมีค่าเช่าที่เหมาะสม
- อพาร์ทเม้นท์เหมาะสำหรับบุคคลที่ต้องการความเป็นส่วนตัวและความสะดวกสบายในการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น ผู้ที่ทำงานประจำหรือครอบครัวขนาดเล็ก
พรบ.หอพัก
- พรบ.หอพัก ต้องอยู่ในเงื่อนไขและขอบเขตตามที่พระราชบัญญัติกำหนดไว้
- หากมีผู้พักอยู่ระหว่างการศึกษาไม่สูงกว่าปริญญาตรีแสดงว่า สถานประกอบกิจการรายได้นั้นเข้าหลักเกณฑ์ที่ต้องไปจดทะเบียนหอพัก ซึ่งการจดทะเบียนหอพักมีดังต่อไปนี้
- ผู้พักมีอายุไม่เกิน 25 ปีบริบูรณ์ และยังไม่ได้สมรส
- อยู่ระหว่างการศึกษาในระดับไม่สูงกว่าปริญญาตรี
- พักอาศัยอยู่ตั้งแต่ 5 คนขึ้นไป
เข้าอยู่ในหอพักโดยให้ทรัพย์สินตอบแทน เช่น เงินค่าเช่า - ต้องแยกเป็นหอพักชายและหอพักหญิง
หอพักอย่างน้อยต้องมีห้องนอน ห้องต้อนรับผู้เยี่ยมเยียน ห้องอาหาร ห้องน้ำและห้องส้วม ซึ่งมีสภาพถูกสุขลักษณะตามที่กำหนดในกฎกระทรวง - ไม่ว่าจะใช้ชื่อเป็นอพาร์ตเมนท์ แมนชั่น ห้องเช่า เกสเฮ้าส์ หรืออื่นๆ ที่เข้าข่ายหอพักต้องทำการจดทะเบียนให้ถูกต้อง เจ้าของหอพักต้องจัดให้มีระเบียบประจำหอพัก เป็นต้น
สรุปความแตกต่างระหว่าง พรบ.หอพัก และ พรบ.ควบคุมอาคาร (อพาร์ทเม้นท์)
ข้อกำหนดเกี่ยวกับผู้เช่า
- พรบ.หอพัก ผู้เช่าต้องมีอายุไม่เกิน 25 ปี และยังไม่ได้สมรส นอกจากนี้ต้องเป็นนักศึกษาในระดับการศึกษาไม่สูงกว่าปริญญาตรี
- พรบ.ควบคุมอาคาร ไม่มีข้อจำกัดเกี่ยวกับอายุหรือสถานะของผู้เช่า สามารถให้เช่ากับทุกกลุ่มผู้พักอาศัยตามเงื่อนไขที่ระบุในสัญญาเช่า
จำนวนผู้เช่า
- พรบ.หอพัก กำหนดให้ต้องมีผู้เช่าอย่างน้อย 5 คนขึ้นไป หากมีจำนวนผู้เช่าน้อยกว่านี้จะไม่เข้าข่ายการเป็นหอพักตามกฎหมาย
- พรบ.ควบคุมอาคาร ไม่มีการจำกัดจำนวนผู้เช่าที่อาศัยในอาคาร ขึ้นอยู่กับความจุและความเหมาะสมของพื้นที่
การจดทะเบียนและเงื่อนไขการเช่า
- พรบ.หอพัก หอพักต้องทำการจดทะเบียนตามกฎหมาย โดยต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กำหนด เช่น การแยกหอพักชายและหญิง และต้องมีสภาพแวดล้อมถูกสุขลักษณะตามที่ระบุในกฎกระทรวง
- พรบ.ควบคุมอาคาร ไม่จำเป็นต้องจดทะเบียนเป็นพิเศษ เพียงแต่ต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดของกฎหมายอาคารทั่วไป เช่น การตรวจสอบความปลอดภัย และการก่อสร้างตามมาตรฐาน
รูปแบบการจดทะเบียน
- พรบ.หอพัก หอพักที่เข้าข่ายตามกฎหมายต้องจดทะเบียนกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และปฏิบัติตามกฎระเบียบอย่างเคร่งครัด
- พรบ.ควบคุมอาคาร การจดทะเบียนอาจทำตามความเหมาะสม ขึ้นอยู่กับความต้องการของเจ้าของอาคาร แต่ไม่บังคับว่าต้องจดทะเบียนเป็นอพาร์ทเม้นท์
การกำหนดรายได้
- พรบ.หอพัก รายได้จากหอพักจะมาจากค่าเช่าของผู้พักที่ต้องจ่ายเป็นรายเดือนหรือรายเทอม โดยต้องปฏิบัติตามกฎหมายหอพักในด้านการเก็บค่าเช่า
- พรบ.ควบคุมอาคาร รายได้จากการเช่าอพาร์ทเม้นท์สามารถกำหนดได้ตามที่ตกลงในสัญญาเช่า และไม่มีข้อจำกัดเฉพาะเจาะจงในกฎหมายเกี่ยวกับการกำหนดรายได้
พรบ.หอพักมีข้อกำหนดที่เฉพาะเจาะจงและเข้มงวดมากกว่า เช่น การกำหนดอายุและสถานะของผู้เช่า การจดทะเบียน และการแยกประเภทหอพักชายและหญิง ส่วนพรบ.ควบคุมอาคาร (อพาร์ทเม้นท์) มีความยืดหยุ่นมากกว่าในเรื่องการจัดการและการให้เช่า เหมาะสำหรับการให้บริการเช่าแก่บุคคลทั่วไปหรือผู้พักอาศัยที่ต้องการความเป็นส่วนตัวและความสะดวกสบายมากขึ้น
